Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική του γλαυκώματος

Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική του γλαυκώματος εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια και έχει ως σκοπό να μειώνει την ενδοφθάλμια πίεση αυξάνοντας την αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού. Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται διάφορες μικροσυσκευές που μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά. Η προσέγγιση είναι γενικώς ελάχιστα επεμβατική με μικρές τομές στον κερατοειδή και με το ελάχιστο δυνατό τραύμα στους γειτονικούς ιστούς δηλαδή στο σκληρό ( λευκό τοίχωμα του ματιού) και στον επιπεφυκότα ( διαφανής μεμβράνη που καλύπτει τι τοίχωμα). Απευθύνονται κυρίως σε ασθενείς που έχουν ήπια ή μέτρια γλαυκωματική βλάβη ή οφθαλμική υπερτονία και κάποιες φορές μπορεί να συνδυαστούν και με επέμβαση καταρράκτη.

I-stent

Πρόκειται για ένα πολύ μικρό σωληνάκι ( περίπου 1 χιλιοστό) το οποίο τοποθετείται στο φυσιολογικό αποχετευτικό κανάλι του ματιού και αυξάνει την αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού μειώνοντας την πίεση καθώς και την ανάγκη για αντιγλαυκωματικές σταγόνες. Είναι εξαιρετικά μικρό και δε φαίνεται μετά την τοποθέτηση του. Είναι φτιαγμένο από τιτάνιο και δεν υπάρχει κίνδυνος απόρριψης από τον οργανισμό. Επιπλέον είναι συμβατό με τους σαρωτές των αεροδρομίων καθώς και με το μαγνητικό τομογράφο.

Σε ποιους ασθενείς μπορεί να χρησιμοποιηθεί;

Το i-stent είναι κατάλληλο για ασθενείς που πάσχουν από ήπια ή μέτρια γλαυκωματική βλάβη και πρόκειται να υποβληθούν σε επέμβαση καταρράκτη. Δεν είναι κατάλληλο για ασθενείς με προχωρημένο γλαύκωμα, για ασθενείς που έχουν υψηλή ενδοφθάλμια πίεση παρά τη φαρμακευτική αγωγή καθώς και για ασθενείς στους οποίους το φυσιολογικό αποχετευτικό σύστημα του ματιού έχει υποστεί σημαντική βλάβη.

Πως μειώνει την πίεση;

Το i-stent δημιουργεί ένα άνοιγμα στο φυσιολογικό αποχετευτικό κανάλι του ματιού. Το κανάλι αυτό δυσλειτουργεί στο γλαύκωμα, εμποδίζει την αποχέτευση και η πίεση ανεβαίνει. Η τοποθέτηση του  i-stent ξεπερνά αυτό το εμπόδιο, το υδατοειδές υγρό παροχετεύεται μέσα από το άνοιγμα του σωληνίσκου και η πίεση μειώνεται. Συνήθως χρειάζεται η τοποθέτηση 2 stent ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ποια είναι τα οφέλη;

Η τοποθέτηση του i-stent είναι γρήγορη, τεχνικά απλή και λιγότερο επεμβατική από τις κλασσικές αντιγλαυκωματικές επεμβάσεις. Σε μια μεγάλη πολυκεντρική μελέτη, τα 2/3 των ασθενών στους οποίους τοποθετήθηκε i-stent κατά την επέμβαση καταρράκτη είχαν μια μείωση της πίεσης κατά 20% και δε χρειάστηκαν αντιγλαυκωματική θεραπεία συγκριτικά με το ½ των ασθενών που υποβλήθηκαν μόνο σε χειρουργείο καταρράκτη ( χωρίς τοποθέτηση i-stent).

Όμως η δράση του i-stent στη μείωση της πίεσης φαίνεται να εξασθενεί με τον καιρό και κάποιοι ασθενείς χρειάζονται να αρχίσουν εκ νέου τη φαρμακευτική τους αγωγή.

Τι περιλαμβάνει το χειρουργείο;

Το χειρουργείο γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία και ήπια μέθη. Η τοποθέτηση του i-stent διαρκεί 5 με 10 λεπτά και πραγματοποιείται είτε στην αρχή είτε στο τέλος του χειρουργείου του καταρράκτη. Το i-stent τοποθετείται στο φυσιολογικό αποχετευτικό κανάλι του ματιού μέσω μιας μικροσκοπικής τομής και με τη χρήση ενός στειλεού τοποθέτησης. Στο τέλος του χειρουργείου το μάτι καλύπτεται με αποστειρωμένη γάζα και πλαστικό κάλυμμα. Χρειάζεται μετεγχειρητική εξέταση την πρώτη μέρα μετά την επέμβαση καθώς και μια εβδομάδα μετά.

Τι να περιμένω μετά το χειρουργείο;

Μετά το χειρουργείο το μάτι μπορεί να είναι κόκκινο και ελαφρώς πρησμένο για κάποιες μέρες. Η όραση βελτιώνεται σταδιακά στις πρώτες 1 με 2 εβδομάδες. Χρειάζεται να χρησιμοποιείτε αντιβιοτικές και αντιφλεγμονώδεις σταγόνες και κάποιες φορές να συνεχίσετε και την αντιγλαυκωματική σας αγωγή για κάποιο διάστημα. Μπορείτε να διαβάσετε ή να δείτε τηλεόραση αλλά θα πρέπει να αποφεύγετε δραστηριότητες όπως το τρέξιμο, το κολύμπι, το τένις. Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στην εργασία τους 1 με 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;

Είναι φυσιολογικό να υπάρξει μια μικρή αιμορραγία η οποία απορροφάται λίγες μέρες μετά την επέμβαση. Υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος το i-stent να μετακινηθεί από την αρχική του θέση ή αυλός του να αποφραχθεί αλλά αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο. Σε κάποιες περιπτώσεις, η μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης μπορεί να μην είναι αρκετή ή να διαρκέσει για μικρό χρονικό διάστημα. Αν αυτό συμβεί, τότε θα χρειαστεί να αρχίσετε ξανά τα αντιγλαυκωματικά σας κολλύρια ή να προχωρήσετε σε νέα επέμβαση για τη μείωση της πίεσης.

Hydrus Microstent

Το Hydrus Microstent είναι ένας μικρός εύκαμπτος σωληνίσκος που εισάγεται στο φυσικό κανάλι αποχέτευσης του ματιού για να μειώσει την ενδοφθάλμια πίεση καθώς και την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή με οφθαλμικές σταγόνες. Είναι τόσο μικρό που δεν θα το δείτε ή το νιώσετε μετά τη διαδικασία. Η συσκευή είναι κατασκευασμένη από υπερ-ελαστικό κράμα νικελίου και τιτανίου. Αυτό το υλικό δεν προκαλεί αλλεργική αντίδραση και έχει χρησιμοποιηθεί σε πάνω από ένα εκατομμύριο ιατρικά εμφυτεύματα. Δεν ενεργοποιεί σαρωτές αεροδρομίου και είναι ασφαλές εάν χρειαστεί να κάνετε μαγνητική τομογραφία.

Σε ποιους ασθενείς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το Hydrus Microstent;

Το Hydrus ταιριάζει καλύτερα σε ασθενείς με ήπιο έως μέτριο γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας που λαμβάνουν σταγόνες γλαυκώματος οι οποίοι πρόκειται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση καταρράκτη και επιθυμούν να μειώσουν την ανάγκη τους για φάρμακα για το γλαύκωμα.

Το Hydrus δεν είναι κατάλληλο για ασθενείς που πάσχουν από προχωρημένο γλαύκωμα ή στους οποίους το φυσιολογικό σύστημα αποχέτευσης έχει υποστεί σημαντική βλάβη.

Πώς λειτουργεί;

Ο μικροσκοπικός σωληνίσκος  Hydrus Microstent έχει σχεδιαστεί για να είναι

εισάγεται στο κύριο κανάλι αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού και ανοίγει το κανάλι για να επιτρέψει στο μπλοκαρισμένο υγρό να ρέει πιο ελεύθερα, μειώνοντας έτσι την πίεση του ματιού.

Ποια είναι τα οφέλη;

Το Hydrus βοηθά στη μείωση της πίεσης στο μάτι και μπορεί να μειώσει την ανάγκη ή την εξάρτηση από οφθαλμικές σταγόνες σε ασθενείς με ήπιο έως μέτριο γλαύκωμα. Η διαδικασία εισαγωγής του Hydrus είναι ταχύτερη, πιο απλή και λιγότερο επεμβατική από τις παραδοσιακές επεμβάσεις για το γλαύκωμα.

Μετά από συνδυασμένη εισαγωγή Hydrus Microshunt και χειρουργική επέμβαση καταρράκτη, 7 στους 10 ασθενείς δεν είχαν φαρμακευτική αγωγή 2 χρόνια μετά την επέμβαση σε σύγκριση με μόνο 3 στους 10 ασθενείς που είχαν εγχείρηση καταρράκτη μόνο.

Το Hydrus Microstent δε θεραπεύει το γλαύκωμα, δεν αναστρέφει οποιαδήποτε βλάβη που έχει ήδη προκληθεί από το γλαύκωμα και δε μπορεί να επαναφέρει τυχόν χαμένη όραση.

Τι περιλαμβάνει η επέμβαση;

Η επέμβαση γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία και ίσως ήπια μέθη. Το τοπικό αναισθητικό διαρκεί αρκετές ώρες και μπορεί να επηρεάσει την όρασή σας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Το Hydrus Microstent εμφυτεύεται συνήθως στο τέλος της χειρουργικής επέμβασης καταρράκτη μέσω των ίδιων μικροτομών που απαιτούνται για τη χειρουργική επέμβαση καταρράκτη, που σημαίνει ότι δεν απαιτούνται πρόσθετες τομές. Ένας ειδικός στειλεός χρησιμοποιείται για την εισαγωγή της συσκευής στο κύριο κανάλι παροχέτευσης υγρού του ματιού, που ονομάζεται «κανάλι του Schlemm».

Στο τέλος της διαδικασίας κλείνουμε συνήθως το χειρουργημένο μάτι με αποστειρωμένη γάζα και πλαστικό κάλυμμα. Οι περισσότεροι ασθενείς θα χρειαστεί να εξεταστούν την πρώτη μέρα καθώς και την πρώτη εβδομάδα μετά την επέμβαση.

Πόσο σύντομα θα αναρρώσω;

Μετά τη χειρουργική επέμβαση το μάτι σας μπορεί να είναι ελαφρώς κόκκινο και πρησμένο για μερικές ημέρες. Η όρασή σας μπορεί επίσης να είναι θολή για 1 – 2 εβδομάδες μετά τη διαδικασία. Μπορείτε να διαβάσετε και να παρακολουθήσετε τηλεόραση χωρίς πρόβλημα.

Θα σας χορηγηθούν νέες αντιφλεγμονώδεις και αντιβιοτικές οφθαλμικές σταγόνες για την πρόληψη της φλεγμονής και της μόλυνσης.

Το Hydrus Microstent θα αρχίσει να λειτουργεί αμέσως για να μειώσει την πίεση των ματιών σας και μπορείτε να σταματήσετε να παίρνετε τις σταγόνες για το γλαύκωμα στο χειρουργημένο μάτι. Οποιεσδήποτε σταγόνες χρησιμοποιείτε στο άλλο σας μάτι πρέπει να συνεχίζονται κανονικά.

Όπως συμβαίνει με όλες τις επεμβάσεις στα μάτια, θα πρέπει να αποφεύγετε την έντονη δραστηριότητα για τον πρώτο μήνα, συμπεριλαμβανομένων της κολύμβησης, του τένις, του τζόκινγκ και των αθλημάτων επαφής. Οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν άδεια 1 – 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση, ωστόσο η χρονική διάρκεια θα εξαρτηθεί από τη φύση της εργασίας σας.

Θα πρέπει να αποφεύγετε να φοράτε μακιγιάζ ματιών για περίπου 4 εβδομάδες μετά την επέμβαση.

Ποιες είναι οι συχνότερες επιπλοκές;

Είναι φυσιολογικό να υπάρχει μικρή ποσότητα αιμορραγίας στο εσωτερικό του ματιού κατά τη διάρκεια της επέμβασης αλλά αυτό υποχωρεί μέσα σε λίγες μέρες. Υπάρχει κίνδυνος ο σωληνίσκος να μπλοκαριστεί ή να βγει από τη θέση του, ωστόσο αυτό είναι σπάνιο.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το Hydrus Microstent μπορεί να μην μειώσει την πίεση των ματιών ή η επίδρασή του μπορεί να εξαφανιστεί με την πάροδο του χρόνου. Εάν το Hydrus Microstent αποτύχει να μειώσει την πίεση των ματιών σας, δεν θα προκαλέσει πρόσθετη βλάβη στο μάτι σας. Ωστόσο, μπορεί να χρειαστεί να επανεκκινήσετε τα φάρμακα για το γλαύκωμα ή να κάνετε περαιτέρω χειρουργικές επεμβάσεις για να ελέγξετε την πίεση των ματιών σας.

Preserflo Microshunt

Τι είναι το Preserflo Microshunt;

Το Microshunt είναι ένας μικρός σωληνίσκος μήκους 8 χιλιοστών που τοποθετείται στο μάτι με σκοπό να μειώσει την ενδοφθάλμια πίεση και την ανάγκη για αντιγλαυκωματικά κολλύρια σε ασθενείς που πάσχουν από γλαύκωμα. Είναι φτιαγμένο από συνθετικό και βιοσυμβατό υλικό που ονομάζεται SIBS. Δεν υπάρχει κίνδυνος απόρριψης από τον οργανισμό και είναι επίσης συμβατό με τα σκάνερ των αεροδρομίων καθώς και με τον αξονικό και το μαγνητικό τομογράφο.

Σε ποιους ασθενείς μπορεί να χρησιμοποιηθεί;

Χρησιμοποιείται συνήθως σε ασθενείς στους οποίους η ενδοφθάλμια πίεση δεν ελέγχεται επαρκώς με αντιγλαυκωματικές σταγόνες. Έχει καλύτερο υποτονικό αποτέλεσμα από τις υπόλοιπες συσκευές που ανήκουν στην κατηγορία της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής του γλαυκώματος ( π.χ. I-stent, Hydrus, Trabectome). Πιστεύεται ότι σε κάποιες περιπτώσεις το Microshunt μπορεί να έχει παρόμοια αποτελεσματικότητα με την τραμπεκουλεκτομή και έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη αντιγλαυκωματική επέμβαση σε ασθενείς που πάσχουν από μέτρια γλαυκωματική βλάβη και δεν έχουν υποβληθεί προηγουμένως σε χειρουργείο γλαυκώματος.

Πως λειτουργεί το Microshunt;

Το Microshunt τοποθετείται στον πρόσθιο θάλαμο του ματιού και παροχετεύει το υδατοειδές υγρό σχηματίζοντας μια φυσαλίδα ( αμπούλα παροχέτευσης) κάτω από τον επιπεφυκότα ( τη διαφανή μεμβράνη που καλύπτει το τοίχωμα του ματιού). Αντίθετα με συσκευές ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής που διευκολύνουν την αποχέτευση μέσα από το φυσιολογικό αποχετευτικό κανάλι του ματιού (,π.χ. I-stent, Hydrus, Trabectome), το Microshunt δημιουργεί μια παρακαμπτήρια οδό αποχέτευσης. Δεν είναι ορατό παρά μόνο στην εξέταση με το μικροσκόπιο.

Ποια είναι τα οφέλη;

Το Microshunt μειώνει αποτελεσματικά την ενδοφθάλμια πίεση και αναστέλλει την εξέλιξη της γλαυκωματικής βλάβης. Τα αποτελέσματα είναι συγκρίσιμα με αυτά της τραμπεκουλεκτομής αλλά η επέμβαση με Microshunt είναι πιο σύντομη, λιγότερο επεμβατική και απαιτεί λιγότερους μετεγχειρητικούς ελέγχους. Επιπλέον η φυσαλίδα ή αμπούλα που δημιουργείται μετά την τοποθέτηση Microshunt είναι συνήθως πιο ομαλή και λιγότερο υπηγερμένη σε σχέση με τη φυσαλίδα της τραμπεκουλεκτομής και έτσι επιτρέπει τη χρήση φακών επαφής μετεγχειρητικά.

Τι περιλαμβάνει το χειρουργείο;

Το χειρουργείο γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία και ήπια μέθη. Όπως και κατά την τραμπεκουλεκτομή, χρησιμοποιούμε ένα αντι-επουλωτικό φάρμακο που ονομάζεται μιτομυκίνη. Κάνουμε μια μικρή τομή στον επιπεφυκότα ( τη διαφανή μεμβράνη που καλύπτει το λευκό του ματιού) και τοποθετούμε το Microshunt μέσω μιας εξαιρετικά μικρής τομής στον πρόσθιο θάλαμο του ματιού. Στη συνέχεια κλείνουμε το άνοιγμα στον επιπεφυκότα με ράμματα ( συνήθως 2 ή 3) τα οποία αφαιρούνται αργότερα ή απορροφούνται μόνα τους. Η διάρκεια της επέμβασης είναι 30-45 λεπτά.

Τι να περιμένω μετά το χειρουργείο;

Μετά το χειρουργείο το μάτι μπορεί να είναι κόκκινο και ελαφρώς πρησμένο για κάποιες μέρες. Η όραση βελτιώνεται σταδιακά στις πρώτες 1 με 2 εβδομάδες. Χρειάζεται να χρησιμοποιείτε αντιβιοτικές και αντιφλεγμονώδεις σταγόνες.  Συνήθως χρησιμοποιούμε το αντιβιοτικό 4 φορές τη μέρα για 1 μήνα και το αντιφλεγμονώδες 4 με 6 φορές στην αρχή και μειώνουμε τη συχνότητα ως που το σταματάμε 3 μήνες περίπου μετά την επέμβαση. Η μείωση της πίεσης μετά την τοποθέτηση Μicroshunt είναι άμεση και έτσι θα πρέπει να σταματήσετε ΟΛΕΣ τις αντιγλαυκωματικές σταγόνες που λαμβάνατε πριν την επέμβαση. Μπορείτε να διαβάσετε ή να δείτε τηλεόραση αλλά θα πρέπει να αποφεύγετε δραστηριότητες όπως το τρέξιμο, το κολύμπι, το τένις. Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στην εργασία τους 1 με 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;

Οι σοβαρές επιπλοκές είναι πολύ σπάνιες. Είναι φυσιολογικό να υπάρξει μια μικρή αιμορραγία η οποία απορροφάται λίγες μέρες μετά την επέμβαση. Αν υπάρξει αιμορραγία η όραση μπορεί να είναι ελαφρώς θολή για 1 με 2 εβδομάδες.

Όπως συμβαίνει και με όλες τις άλλες αντιγλαυκωματικές επεμβάσεις έτσι και η υποτονική δράση του Microshunt μπορεί να εξασθενήσει με το χρόνο. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της ανάπτυξης ουλώδους ιστού με αποτέλεσμα να μειώνεται η αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού. Αν η αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού μειωθεί και η πίεση ανέβει, θα χρειαστεί να ξεκινήσετε ξανά την αντιγλαυκωματική σας αγωγή ή να κάνετε μια καινούρια χειρουργική επέμβαση. Όπως και με τις άλλες επεμβάσεις που δημιουργούν μια φυσαλίδα αποχέτευσης έτσι και με το Microshunt υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος μόλυνσης στο μάτι καθώς και πολύ μικρός κίνδυνος έκθεσης του σωληνίσκου διαμέσου του επιπεφυκότα. Αν ο σωληνίσκος εκτεθεί χρειάζεται διορθωτική επέμβαση ώστε να καλυφθεί εκ νέου και να προλάβουμε πιθανή λοίμωξη. Τέλος, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος η πίεση να πέσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα αλλά ο κίνδυνος αυτός είναι σημαντικά μικρότερος σε σχέση με την τραμπεκουλεκτομή. Ακόμη και αν η πίεση μειωθεί σημαντικά τις πρώτες μέρες μετά την επέμβαση, συνήθως επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα χωρίς την ανάγκη διορθωτικού χειρουργείου.