Χρωστικοφόρο Γλαύκωμα

Το χρωστικοφόρο γλαύκωμα προκαλείται από την απόφραξη του διηθητικού ηθμού ( του αποχετευτικού συστήματος του ματιού) από χρωστικοφόρα κύτταρα που απελευθερώνονται από την ίριδα ( το χρωματιστό ιστό του ματιού). Αρχικά η απελευθέρωση των κυττάρων αυτών προκαλεί το ονομαζόμενο σύνδρομο διασποράς χρωστικής. Παρατηρείται δηλαδή απελευθέρωση των χρωστικοφόρων κυττάρων που έχει ως αποτέλεσμα τα διαφανοσκοπικά ελλείματα της ίριδας και την και εναπόθεση τους στην έσω πλευρά του κερατοειδούς ( ενδοθήλιο) και  στο διηθητικό ηθμό του ματιού. Με την απόφραξη του διηθητικού ηθμού, μειώνεται η αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού, η ενδοφθάλμια πίεση αυξάνεται, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε γλαυκωματική βλάβη του οπτικού νεύρου. Μετά από μια περίοδο 15 ετών, περίπου 15 % των ασθενών με σύνδρομο διασποράς χρωστικής μπορεί να αναπτύξουν αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση ή χρωστικοφόρο γλαύκωμα. Κληρονομείται με τον κύριαρχο αυτοσωμικό τρόπο αλλά με ποικίλη διεισδυτικότητα. Έτσι, αν πάσχετε από σύνδρομο διασποράς χρωστικής είναι πιθανό να το μεταβιβάσετε στα παιδιά σας.

Ποια είναι η αιτιολογία της διασποράς χρωστικής;

Η διασπορά χρωστικής προκύπτει συνήθως από το σχήμα τη ίριδας που είναι κοίλη με αποτέλεσμα η πίσω πλευρά της να εφάπτεται με τον κρυσταλλοειδή φακό. Λόγω τριβής στο σημείο επαφής με το φακό απελευθερώνονται χρωστικοφόρα κύττταρα. Τα κύτταρα αυτά μπορεί να συγκεντρώνονται στην έσω πλευρά του κερατοειδούς ( στο ενδοθήλιο), στην πρόσθια κάψουλα του φακού ή στο διηθητικό ηθμό ( στο αποχετευτικό σύστημα του ματιού).

Ποια είναι τα συμπτώματα διασποράς χρωστικής;

Τις περισσότερες φορές οι ασθενείς δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Σπάνια μπορεί να παρατηρείται θόλωση της όρασης ή φωτεινή άλως γύρω από φώτα.

Ποιοι κινδυνεύουν να νοσήσουν από σύνδρομο διασποράς χρωστικής;

Συνήθως εκδηλώνεται σε νέους, ηλικίας 20 εώς 30 ετών. Αφορά πιο συχνά άντρες καυκάσιας φυλής που πάσχουν από μυωπία. Όπως αναφέρθηκε κληρονομείται με τον κυρίαρχο αυτοσωμικό τρόπο. Έτσι είναι πιο πιθανό να πάσχετε από σύνδρομο διασποράς χρωστικής αν πάσχει κάποιος από τους γονείς σας.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση του συνδρόμου διασποράς χρωστικής καθώς και του χρωστικοφόρου γλαυκώματος γίνεται με την κλινική εξέταση από τον οφθαλμίατρο. Τα κύρια ευρήματα κατά την κλινική εξέταση είναι τα ακόλουθα:

Η άτρακτος του Krukenberg, η εναπόθεση δηλαδή της χρωστικής που απελευθερώνεται από την ίριδα στο ενδοθήλιο ( την εσωτερική στοιβάδα κυττάρων) του κερατοειδούς

Η κοίλανση της ίριδας προς τον κρυσταλλοειδή φακό

Τα διαφανοσκοπικά ελλείματα της ίριδας ( μικρές περιοχές στη μέση περιφέρεια της ίριδας στις οποίες λείπει εντελώς η χρωστική)

Εναπόθεση χρωστικής πάνω στην πρόσθια κάψουλα του κρυσταλλοειδούς φακού

Εφόσον ο οφθαλμίατρος παρατηρήσει κάποια από τα σημεία αυτά, τίθεται η διάγνωση του συνδρόμου διασποράς χρωστικής. Η κλινική εξέταση συμπληρώνεται με τη μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, τη γωνιοσκοπία ( εξέταση της αποχετευτικής γωνίας του ματιού στην οποία παρατηρείται έντονη εναπόθεση χρωστικής), την παχυμετρία και τη βυθοσκόπηση. Επιπλέον, συστήνεται η διενέργεια παρακλινικών εξετάσεων όπως το οπτικό πεδίο και η οπτική τομογραφία συνοχής που βοηθούν στη διάγνωση της γλαυκωματικής βλάβης καθώς και στην παρακολούθηση της εξέλιξης της.

Ποια είναι η θεραπεία;

Σε κάποιες περιπτώσεις που η κοίλανση της ίριδας προς τον κρυσταλλοειδή φακό ανιχνευτεί πριν την έναρξη διασποράς χρωστικής, συστήνεται η διενέργεια YAG laser ιριδοτομής (link)ώστε να αλλάξει η διαμόρφωση της ίριδας και να αποτραπεί η επαφή της με το φακό.

Στις περιπτώσεις συνδρόμου διασποράς χρωστικής χωρίς την ύπαρξη γλαυκωματικής βλάβης συστήνεται η συχνή παρακολούθηση των ασθενών 2 με 3 φορές το χρόνο για μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης καθώς και η ετήσια διενέργεια εξετάσεων όπως το οπτικό πεδίο και η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT).

Στο χρωστικοφόρο γλαύκωμα η θεραπεία συνίσταται στη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης είτε με αντιγλαυκωματικές σταγόνες είτε με YAG laser τραμπεκουλοπλαστική (link). Στις περιπτώσεις όπου η φαρμακευτική θεραπεία ή το laser δεν επαρκούν, προχωρούμε σε χειρουργικές επεμβάσεις όπως η τραμπεκουλεκτομή (link) ή η ένθεση συσκευών παροχέτευσης του υδατοειδούς υγρού (link)

Σύνδρομο διασποράς χρωστικής και σωματική άσκηση

Μελέτες δείχνουν ότι η έντονη σωματική άσκηση μπορεί να προκαλέσει οξεία απελευθέρωση χρωστικής σε άτομα που πάσχουν από σύνδρομο διασποράς χρωστικής ή χρωστικοφόρο γλαύκωμα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σημαντική αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης που εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως η αιφνίδια θόλωση της όρασης ή εμφάνιση φωτοστέφανου γύρω από τα φώτα και πιο σπάνια ο πόνος. Συστήνεται λοιπόν οι ασθενείς που πάσχουν από σύνδρομο διασποράς χρωστικής ή χρωστικοφόρο γλαύκωμα να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση.

Θυμηθείτε, η έγκαιρη διάγνωση και η έγκαιρη θεραπεία είναι απαραίτητες για τη διαχείριση του χρωστικοφόρου γλαυκώματος. Είμαστε πάντα στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω ερώτηση αλλά και για την ενδελεχή αξιολόγηση και κατάλληλη διαχείριση του προβλήματος.